Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл сайжирлаа: Иргэд бидэнд ямар ач холбогдолтой вэ?
“Зээлжих зэрэглэл сайжирснаар Монгол Улс гадаадын зах зээлээс хямд зээл авах боломжтой болж, төсөвт дарамт багасна.”
2025 оны 10-р сарын 16-нд Moody’s агентлаг Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг B1 буюу “тогтвортой” хандлагатай гэж шинэчилсэн мэдээг зарлалаа. Энэ мэдээ нь улс төр, эдийн засгийн буланд их гардаг ч олон иргэдэд шууд ач холбогдол нь тодорхой бус байж болох юм.
Иймд энгийн үгээр тайлбарлахад, энэ нь Монгол Улс гадаадын хөрөнгө оруулагчдад итгэлтэй улс гэдгийг баталгаажуулж, иргэд бидний өдөр тутмын амьдралд ч шууд нөлөөтэй мэдээ юм.
Зээлжих зэрэглэл гэж юу вэ?
Зээлжих зэрэглэл гэдэг нь тухайн улс өрөө цагтаа төлж чадах уу, зээл авахад итгэлтэй юу гэдгийг үнэлдэг олон улсын агентлагуудын үнэлгээ юм.
• Өндөр зэрэглэл - Улс нь зээлээ төлөх чадвартай, хөрөнгө оруулалт хийхэд аюул багатай.
• Бага зэрэглэл - Өр төлбөрөө хугацаанд нь төлөхөд эрсдэлтэй гэж үздэг.
Moody’s агентлаг Монгол Улсын зэрэглэлийг өмнө нь B2 гэж үнэлж байсан бол одоо B1 буюу сайжирсан үнэлгээтэй, хандлага нь тогтвортой гэж дүгнэжээ.
Зээлжих зэрэглэл сайжрахын ач холбогдол
Энэ нь зөвхөн гадаадын хөрөнгө оруулагчдад хэрэгтэй мэдээ биш, иргэд бидэнд ч олон эерэг үр дагавар авчирдаг.
1. Зээл хямд болно
Зээлжих зэрэглэл сайжирсан нь Монгол Улс гадаадын зах зээлээс хамгийн бага хүүтэй зээл авах боломжтой гэсэн үг. Энэ нь төсөвт илүү бага дарамт үүсгэж, иргэдэд очих үйлчилгээ, төсөвт зориулсан хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлнэ.
2. Эдийн засгийн тогтвортой байдлыг батална
“Тогтвортой” хандлага нь эдийн засгийн өсөлт, төсвийн сахилга бат, валютын нөөц зэрэгт эерэг үнэлгээ өгдөг. Энэ нь бизнес эрхлэгчид болон хөрөнгө оруулагчдад Монгол Улс тогтвортой хөгжиж байна гэсэн итгэлийг өгдөг.
3. Амьдралын өртөгт эерэг нөлөө үзүүлнэ
Улс өндөр хүүтэй зээл авах шаардлагагүй болсноор төсвийн алдагдал буурч, төрийн зардлыг хэмнэх боломжтой. Үүний үр дүнд зарим бараа, үйлчилгээний үнэ тогтворжиж, иргэдийн өдөр тутмын амьдралд шууд эерэг нөлөө үзүүлнэ.
4. Гадаад хөрөнгө оруулалт нэмэгдэнэ
Хөрөнгө оруулагчид тогтвортой, сайн үнэлэгдсэн улс руу хөрөнгө оруулалт хийх сонирхолтой байдаг. Энэ нь шинэ ажлын байр, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний хөгжилд эерэг нөлөө үзүүлж, иргэдийн амьдралын боломжийг өргөжүүлнэ.
5. Ирээдүйн төсөвт итгэл нэмэгдэнэ
Зээлжих зэрэглэл сайжирсан нь Засгийн газрын төсөвт тогтвортой байдал бий болгож, ирээдүйд татварын ачаалал хэт их нэмэгдэх эрсдэл багасна. Иргэд төсөвт тулгарч болзошгүй дарамтаас бага хамааралтай болно.
Иргэд бидэнд шууд нөлөө юу вэ?
• Улсын төсөвт илүү их хөрөнгө үлдэнэ - Зам, сургууль, эмнэлэгт хөрөнгө оруулах боломж нэмэгдэнэ.
• Зээл хямд, төсөвт дарамт бага - Татварын өсөлт багасна.
• Бизнесийн идэвх нэмэгдэнэ - Ажлын байр, орлого нэмэгдэх боломжтой.
• Эдийн засгийн тогтвортой байдал - Амьдралын өртөг тогтвортой, иргэдийн сэтгэл ханамж дээшилнэ.
Moody’s агентлагийн шийдвэр нь Монгол Улсын эдийн засгийн тогтвортой байдал, гадаадын итгэлцлийг нэмэгдүүлсэн эерэг мэдээ юм. Иргэд бидэнд ч шууд ач холбогдолтой - зээл хямд, төсөвт дарамт багатай, амьдралын өртөг тогтвортой байх боломжийг нээж өгдөг.
“Энэ нь зөвхөн эдийн засагчдын мэдээ биш, бидний өдөр тутмын амьдралд шууд нөлөөтэй мэдээлэл юм.”
